🌐 ဦး၀ိစာရ 🌐

ဦး၀ိစာရ

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနည္းတူ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ဳိးအတြက္ အသက္ကို စြန္႔လႊတ္စေတးသြားၾကသည့္ အာဇာနည္ ပုဂ္ၢိဳလ္မ်ားထဲတြင္ ဆရာေတာ္ အသွ်င္ ဦး၀ိစာရ ကိုယ္ေတာ္လည္း ပါ၀င္ေလသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ စစ္ႀကိဳေခတ္ အမ်ဳိးသားလြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့စဥ္ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕တိုက္ပြဲတြင္ အဖိႏွိပ္ အခ်ဳပ္ခ်ယ္ခံ ဘ၀ႏွင့္ ေထာင္အတြင္း ရက္ေပါင္း (၁၆၆)ရက္ အစာငတ္ခံကာ ျပည္သူလူထုအား နယ္ခ်ဲ႕ကၽြန္သေဘာက္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အသက္အေသခံကာ တိုက္ပြဲ၀င္သြားခဲ့သည္။

ငယ္စဥ္ဘ၀

ေရွးျမန္မာဘုရင္ ဧကရာဇ္မင္းတို႔ လက္ထက္အခါက ထီးေဆာင္း၊ နန္းရန္အျဖစ္ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ဥေဇၨနီျပည္ ေနာင္အခါတြင္ သလႅာ၀တီျပည္ကို အစြဲျပဳ၍ သလႅာ၀တီမည္ေသာခ်င္းတြင္းျမစ္ကမ္းေျခတြင္ အစဥ္ အဆက္ ၿမိဳ႕စား ရြာစားခန္႔၍ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ၊ မံုရြာခ႐ိုင္ ေခ်ာင္းဦးၿမိဳ႕အပိုင္ (ယခင္ အျမင့္ၿမိ္ဳ႕အပိုင္) အျမင့္ ေတာင္ဘက္၊ အနိမ့္ကိုးရြာ အပါအ၀င္ျဖစ္ေသာ ကမ္းနိမ့္ရြာတြင္ ဥပကာဂုဏ္ႏွင့္ ကံုလံုျပည့္စံုေသာ ခမည္းေတာ္ ေက်ာင္းဒါယကာႀကီး ဦးျပား၊ မယ္ေတာ္ ေက်ာင္းအမႀကီး ေဒၚဇလပ္တို႔မွ ျမန္မာသကၠရာဇ္ (၁၂၅၀)ျပည့္ႏွစ္၊ ေႏွာင္းတန္ခူးလျပည့္ေက်ာ္ (၁၀)ရက္ (ခရစ္ ၁၈၈၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၄ ရက္) ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ဦး၀ိစာရေလာင္းလ်ာမွာ ေမြးခ်င္းသံုးဦးအနက္ ဒုတိယေျမာက္သား ျဖစ္သည္။ ေမြးခ်င္းသံုးေယာက္မွာ -

မဖြားသိုက္
ေမာင္လွေက်ာ္
ေမာင္သာပံု တို႔ျဖစ္သည္။

ဦး၀ိစာရေလာင္းလ်ာ ေမာင္လွေက်ာ္အား ငယ္စဥ္က အင္းနားရြာ ဆရာေတာ္ အသွ်င္စႏိ္ၵမာေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္ရန္ အပ္ႏွံထားသည္။ (၁၂)ႏွစ္သားအရြယ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာ ထံုးစံအတိုင္း ရွင္ျပဳ၍ သာမေဏ၀တ္ခဲ့သည္။ ဘြဲ႕ေတာ္မွာ ဗုဒၵဟူးသားျဖစ္၍ သွ်င္၀ိစာရ ျဖစ္သည္။ ေမာင္လွေက်ာ္ေခၚ သွ်င္၀ိစာရသည္ ငယ္စဥ္ကပင္ အျခားကေလးမ်ားႏွင့္မတူ တစ္မူကြဲျပားသည္။ သူ႔တြင္ ပါလာေသာ ဗီဇမွာ မဟုတ္မခံခ်င္စိတ္ရွိသည္။ မတရားမႈကို မႏွစ္သက္သည့္ ဗီဇပါလာသူေလးျဖစ္သည္။ သူ႕ထက္ ငယ္သူ အားႏြဲ႕သူမ်ားကို ေထာက္ထား ငဲ့ညႇာတတ္ေသာဗီဇ သူ႕တြင္ပါသည္။ ႀကီးႏိုင္ငယ္ညႇဥ္းေသာ အျပဳအမူမ်ားကို သူ အလြန္မုန္းတီးစက္ဆုပ္သည္။ သူ႕စိတ္တြင္ ဘာမဆို သူမ်ားထက္ သာလိုေသာစိတ္ အၿမဲရွိသည္။ ဇြတ္ဇဲြႀကီး၍၊ ဇြတ္တရြတ္လည္းႏုိင္လွသည္ဟု ဆုိၾကသည္။

သွ်င္၀ိစာရမွာ လက္ေရးလက္သားလွသည္။ ဉာဏ္ေကာင္း၍ ပညာလုိလားသူေလးျဖစ္သည္။ သြက္လက္ခ်က္ ခ်ာသည္။ လက္ေရးလက္သားေကာင္းသူမ်ားမွာ စိတ္ရွည္ရွည္ ထားတတ္သူမ်ား ျဖစ္တတ္ၾကသည္။ ယင္းအခ်က္မ်ား ေၾကာင့္ပင္ ဆရာေတာ္ ဦးစႏ္ၵိမာသည္ ရွင္၀ိစာရအား အခ်စ္ပိုခဲ့သည္။ သို႔ႏွင့္ သာမေဏအျဖစ္ (၄)၀ါအထိေနခဲ့ၿပီးေနာက္ ရွင္လိန္ျပန္ကာ မိဘမ်ားႏွင့္ အတူေနထိုင္ခဲ့သည္။ ရွင္လူထြက္ၿပီးေနာက္ ေမာင္လွေက်ာ္သည္ လူပ်ဳိေပါက္အရြယ္သို႔ ေရာက္လာသျဖင့္ ရပ္ရြာကိစ္ၥမ်ားကို တတ္အားသေရြ႕ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ သူသည္ မည္သူ႕ကိုမဆို ကူညီ႐ိုင္းပင္းတတ္သည္။ လုပ္အားေပးစရာရွိလွ်င္ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ကိုယ္ဖိရင္ဖိ လုပ္ကိုင္ေပးတတ္ေသာေၾကာင့္ လူခ်စ္လူခင္ ေပါမ်ားသည္။ အေပါင္းအသင္း က်ယ္ျပန္႔သည္။ လူသိ မ်ားေသာေၾကာင့္ ထိုစဥ္က သူ႕ရပ္ရြာတြင္ ကာလသားေခါင္း (လူငယ္ေခါင္းေဆာင္) ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ကာလသားေခါင္း ေမာင္လွေက်ာ္ဆိုလွ်င္ မသိသူ ရွားလွသည္။ ထို႔ေနာက္ အသက္ (၁၈)ႏွစ္အရြယ္တြင္ မိဘမ်ားက ေမာင္လွေက်ာ္အား ကမ္းနိမ့္ရြာေျမာက္ဘက္ရွိ ေရႊေလးရြာမွ ဦးေရႊေမွာ္၊ ေဒၚမယ္ေပါတို႔၏သမီး မယ္ဉာဏ္ႏွင့္ ႏွစ္ဖက္မိဘမ်ား၏ သေဘာတူညီခ်က္အရ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားခဲ့သည္။ မယ္ဉာဏ္ႏွင့္ သမီးတစ္ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့သည္။ အမည္မွာ မဖြားရန္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သမီးမဖြားရန္ ဖြားျမင္ၿပီးေနာက္ (၃)လခန္႔အၾကာတြင္ ေယာကၡမတို႔၏ ႏိုင္ထက္စီးနင္း ႏွိမ့္ခ် ေျပာဆိုဆက္ဆံမႈကို မခံမရပ္ႏိုင္သျဖင့္ အိမ္ေထာင္ေရး ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာ ဇနီးသည္ မယ္ဉာဏ္အား တသီးတျခား အိုးအိမ္ခြဲေနရန္ ေခၚဆိုေသာ္လည္း ဇနီးသည္သည္ မိဘမ်ားႏွင့္ မခြဲႏိုင္ဟု ျငင္းဆန္ေသာေၾကာင့္ ေယာကၡမအိမ္မွ ဆင္းခဲ့ေလသည္။ ရပ္ရြာလူႀကီးမိဘမ်ားက ျပန္လည္ေစ့စပ္ ျဖန္ေျဖေပးေသာ္လည္း စိတ္ႀကီးသူပီပီ လက္မခံ ျငင္းပယ္ ခဲ့ေလသည္။ ပထမအိမ္ေထာင္ မမယ္ဉာဏ္ႏွင့္ ျပန္လည္ေပါင္းသင္းျခင္း လံုး၀မျပဳေသာ္လည္း ဇနီးႏွင့္ သမီးငယ္အား အေ၀းမွ ေယာကၡမမ်ား မသိေအာင္ တိတ္တဆိတ္ တတ္အားသမွ် ေထာက္ပံ့ကူညီခဲ့ေသးသည္ ဆို၏။ ထို႔ေနာက္ ေမာင္လွေက်ာ္သည္ ၎၏ဆႏၵအေလ်ာက္ တစ္ရြာတည္းေနသူ မေလးျမင့္ႏွင့္ ဒုတိယအႀကိမ္ အိမ္ေထာင္သစ္ထူ၍ ေပါင္းသင္းခဲ့ရာ ဒုတိယဇနီး မေလးျမင့္ႏွင့္ ဒုတိယသမီး မႏြယ္ကို ထပ္မံရရွိခဲ့သည္။
ရဟန္းဘ၀သို႔ျပန္၀င္

ကိုလွေက်ာ္သည္ အိမ္ေထာင္ႏွစ္ဆက္ျဖင့္ လူ႕ဘ၀ဇာတ္ခံုတြင္ ေလာကဓံတရားအဖံုဖံုကို ေတြ႕ႀကံဳခဲ့ရသည္။ ေလာကုတ္ၱရာ အေျခခံရွိသူတစ္ေယာက္ျဖစ္၍ စိတ္သက္သာရာ သက္သာေၾကာင္းအျဖစ္ျဖင့္ ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ႕ တင့္ေတာင္းေတာရေက်ာင္းတြင္ (၃)လၾကာမွ် ေအးခ်မ္းစြာ အဓိ႒ာန္ဥပုသ္ရွည္ ေစာင့္ထိန္းေဆာက္တည္၍ ဘာ၀နာ ပြားမ်ား အားထုတ္ေနစဥ္ ႀကီးစြာေသာ သတိသံေ၀ဂျဖစ္ကာ လူ႕ေလာက လူ႕ဘ၀ႀကီးကို ၿငီးေငြ႕လ်က္ ရဟန္းေဘာင္သို႔ ၀င္လိုေသာ စိတ္ဆႏ္ၵ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေလသည္။ သို႔ျဖင့္ မိဘႏွင့္ ဇနီးအား ခြင့္ေတာင္းခံ ပန္ၾကားကာအသက္ (၂၃)ႏွစ္အရြယ္တြင္ ရဟန္းေဘာင္သို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ကိုလွေက်ာ္၏ ဥပဇၩာယ္ ဆရာေတာ္မွာ ဘံုပ်ံ ဆရာေတာ္ အရွင္အာဒိစၥ ျဖစ္သည္။ ကိုလွေက်ာ္၏ ဘြဲ႕ေတာ္မွာ သာမေဏဘ၀ကဘြဲ႕အတိုင္း ဦး၀ိစာရပင္ ျဖစ္သည္။

ဦး၀ိစာရသည္ ရဟန္းဘ၀သို႔ေရာက္ၿပီးေနာက္ မန္က်ည္းပုတ္ရြာ ဆရာေတာ္ ဦရာဇိတ္ထံတြင္ ေရွးဦးစြာ သဒၵါက်မ္း ကၽြတ္လြတ္ၿပီးေျမာက္ေအာင္ သင္ယူခဲ့ေလသည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ပ်ဥ္းမနား ကံဦးတိုက္ဆရာေတာ္ ဦးကုသလႅ၏ ေျခေတာ္ရင္းတြင္ ပါဠိေတာ္၊ အ႒ကထာ၊ ဋီကာ စေသာ ပိဋကတ္က်မ္းဂန္တို႔ကို ကုန္စင္ေအာင္ သင္ယူေတာ္မူသည္။ ထို႔ေနာက္ ေခ်ာင္းဦးၿမိဳ႕ ပထမေရႊေတာင္ ဆရာေတာ္ဘုရားထံ၌ ႏွစ္၀ါတိုင္တိုင္ ၀ိနည္း သိက္ၡာေတာ္မ်ားကို ထူးထူးကဲကဲ ထပ္မံသင္အံ လိုက္နာခဲ့ျပန္သည္။ ထို႔ေနာက္တြင္မွ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ေရႊေရးေတာင္တိုက္ ဆရာေတာ္ဘုရားထံေတာ္တြင္ လည္းေကာင္း၊ ပခုကၠဴၿမိဳ႕ မဟာ၀ိသုတာရာမတိုက္ ဆရာေတာ္ဘုရားထံတြင္ လည္း ေကာင္း၊ ဆက္လက္၍ ေလာကုတၱရာစာေပမ်ားကို ေလ့လာလိုက္စားရင္း တစ္ဘက္မွ စာသင္သား သံဃာတို႕အား စာေပပိဋကတ္မ်ားကို ပို႔ခ်သင္ၾကားေပးခဲ့ေလသည္။
အမ်ဳိးသားစိတ္ သေႏၶတည္

ယင္းသို႔ မႏၲေလး ေရႊေရးေတာင္တိုက္တြင္ သီတင္းသံုးေနခိုက္ (၁၂၈၀)ျပည့္ႏွစ္တြင္ သာသနာ့ဆူးေျငႇာင့္ ခလုတ္ျဖစ္ေသာ အႏၲရာယ္မ်ားကို ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ႀကံဳေတြ႕ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသျဖင့္ ဦး၀ိစာရကိုယ္ေတာ္အား အမ်ဳိးသား စိတ္ဓာတ္ ရင့္သန္ပြားမ်ားေစေသာ အေရးအခင္းႀကီးတစ္ခု ေပၚေပါက္ခဲ့ေလသည္။ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း သီတင္းကၽြတ္လဆန္း (၁၁)ရက္ေန႔မွ (၁၃)ရက္ေန႔တိုင္ က်င္းပၿမဲျဖစ္ေသာ မႏၲေလးၿမိဳ႕ အိမ္ေတာ္ရာ ဘုရားပြဲႀကီးသည္ ေလးျပင္ေလးရပ္မွ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူပရိသတ္မ်ား အထူးစည္ကားေသာ ေရွးေဟာင္း တန္ခိုးႀကီးေစတီေတာ္ႀကီး တစ္ဆူျဖစ္သည္။ အိမ္ေတာ္ရာ ဘုရားပြဲေတာ္ရက္အတြင္း တစ္ညတြင္ အဂၤလိပ္မ်က္ႏွာျဖဴ မႏၲေလးရာဇ၀တ္၀န္ မစၥတာစတီး၀ပ္ ဆိုသူသည္ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါ ပုလိပ္မ်ားျခံရံလ်က္ ဘုရားရင္ျပင္ေပၚသို႔ ဖိနပ္ ေျခနင္းမ်ားစီး၍ တက္ေရာက္ခဲ့ရာမွ လႈပ္ရွားဆူပြက္ကာ အေရးအခင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ရသည္။

ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ဦး၀ိစာရကိုယ္ေတာ္သည္ သာသနာေတာ္၏ အႏၲရာယ္အသြယ္သြယ္ကို ရွင္းလင္းသုတ္သင္ ႏိုင္ေရးအတြက္ အမ်ဳိးသားစိတ္ဓာတ္ ျမင့္မားေရးကိစၥမ်ားတြင္ စိတ္၀င္စားလာခဲ့ေလသည္။ ထို႔ေနာက္ ဦး၀ိစာရသည္ မႏၲေလး ေရႊေရးေတာင္တိုက္မွ ပခုကၠဴ မဟာ၀ိသုတာရာမတိုက္သို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းသီတင္းသံုး ေနထိုင္ေတာ္မူျပန္သည္။ ဦး၀ိစာရသည္ ၁၂၂၈-ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ ပခုကၠဴမွေန၍ သံဃာ့သမဂၢသို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ အဖြဲ႕သို႔ ၀င္ေရာက္ၿပီး မလႈိင္၊ ပန္းအိုင္နယ္တြင္ အစိုးရတို႔က ေျမသမာဓိေၾကး အခြန္ေတာ္သစ္ကို မတရားသျဖင့္ စတင္ စည္းၾကပ္ေကာက္ခံျခင္းျပဳလာသျဖင့္ အခြန္ေတာ္ေကာက္ခံမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံေရးတရားမ်ားကို ရဲရဲေတာက္ ေဟာေျပာေတာ္မူသည္။ အစိုးရ အၾကည္ညိဳပ်က္ေအာင္ ေဟာေျပာမႈေၾကာင့္ ရာဇသတ္ႀကီးပုဒ္မ ၁၂၄(က)၊ ၁၀၈ အရ ဦး၀ိစာရႏွင့္ ဦးပုည ကိုယ္ေတာ္ႏွစ္ပါးအား ေထာင္ဒဏ္ (၆)လစီ အျပစ္ေပးခံရသည္။

(၁၂၈၅) ခုႏွစ္ဆန္းတြင္ ဦး၀ိစာရသည္ ပခုကၠဴၿမိဳ႕ထက္ ႏိုင္ငံေရးထိေရာက္စြာ လုပ္ကိုင္ႏိုင္မည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ႂကြေရာက္ၿပီး ၾကည့္ျမင္တိုင္ ေ၀ဠဳ၀န္တိုက္တြင္ သီတင္းသံုး ေနထိုင္ေတာ္မူသည္။ ထိုေက်ာင္းတြင္ စာသင္သား တပည့္သံဃာတို႔အား စာေပပို႔ခ်ရင္း တစ္ဖက္မွ သံဃာ့သာမဂၢီအဖြဲ႕ႀကီး၏ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားကို ထက္သန္တက္ႂကြစြာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနေတာ္မူသည္။ ထိုစဥ္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမကိုယ္ေတာ္ႀကီးသည္ ဦး၀ိစာရ၏ သြက္လက္ခ်က္ခ်ာေသာ ဥပဓိ႐ုပ္ကို လည္းေကာင္း၊ ထက္ျမက္ေသာ စိတ္ဓာတ္ကိုလည္းေကာင္း၊ ပရိသတ္ ဆြဲေဆာင္သိမ္းသြင္းႏိုင္စြမ္းရွိသည့္ အေဟာအေျပာကို ႏွစ္သက္ေတာ္မူသျဖင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ ႏိုင္ငံေရးအသိပညာေပး၍ ေလ့က်င့္ပ်ဳိးေထာင္ေပးရန္ အာသီသရွိေတာ္မူေလသည္။ သို႔ျဖင့္ ဦးဥတၱမကိုယ္ေတာ္ႀကီးသည္ ဦး၀ိစာရကိုေခၚ၍ က်ဳိကၡမီ၊ ေရး၊ ၿမိတ္၊ ထား၀ယ္၊ တနသၤာရီနယ္သို႔ ဆား(ခ်က္)ခြန္ မတရားစီးၾကပ္ ေကာက္ခံေနမႈအတြက္ ၀ံသာႏုတရား လွည့္လည္ေဟာေျပာရန္ အတူတကြ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ႂကြေရာက္ေတာ္မူေလသည္။ ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ကား ဦး၀ိစာရကား လက္႐ံုးသဖြယ္ အားထားေတာ္မူသည့္အေလ်ာက္ အတူတကြ တြဲဖက္၍ ေဟာေျပာရန္ ေခၚေဆာင္သြားေလ့ရွိသည္။

ထိုအခါ သံဃာ့သာမဂၢီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီးမွ ႏိုင္ငံေရး ဓမၼကထိကကိုယ္ေတာ္မ်ား တရားေဟာေျပာရာတြင္ စနစ္တက် ျဖစ္ေစရန္ လမ္းညႊန္အျဖစ္ ““ေလာကီနိဗၺာန္ သစၥာေလးပါးတရားေတာ္””ကို ေရးသား၍ ေ၀ငွခဲ့ၾကေလသည္။

ကိုးကား
သန္း၀င္းလႈိင္၏ ႐ုပ္ထုမွေျပာေသာ ျမန္မာ့သမိုင္း၀င္ ပုဂၢိဳလ္ထူးမ်ား